Hoogheemraadschap (HHRS) Rijnland zorgt al sinds 1255 voor veilige dijken, schoon en gezond water in plassen en sloten en voor een evenwichtige waterstand. Ook zuivert het afvalwater van alle huishoudens en bedrijven in het werkgebied. Hun peilbeheer staat onder druk door klimaatverandering, terwijl dit bij het hoogheemraadschap heel hoog op de agenda staat. Jan Willem van Kempen, Peilbeheerder, en René van der Zwan, Adviseur Beleid en Onderzoek bij HHRS Rijnland, vertellen waarom ze Royal Eijkelkamp hebben ingeschakeld.
'Voor ons peilbeheer gebruiken we een geautomatiseerd beslisondersteunend systeem. Dit systeem wordt gevoed met allerlei meetinformatie waaronder waterstanden en neerslag. Alleen van een andere heel belangrijke post, waterverdamping, hebben we nog geen goed beeld. Zeker na droge en bij natte periodes is dit eigenlijk een groot vraagteken voor ons. Tot nu toe pakten we het modelmatig aan, maar de vraag is hoe goed dit model is. Bovendien heb je te maken met een bepaalde inregeltijd. Aanleidingen genoeg om tegen elkaar te zeggen: hoe kunnen we de waterbalans compleet maken?'
We lopen met deze meetopstelling als hoogheemraadschap voorop in waterwerkend Nederland.
'We hebben contact opgenomen met Royal Eijkelkamp, omdat we een Smart Lysimeter meetopstelling wilden. We wilden een handzaam systeem, dus geen grote betonbak van 20 bij 5 meter. Die krijg je namelijk niet zomaar op de plaats en is lastig te onderhouden. Royal Eijkelkamp had voor ons al een oppervlaktewater meetnet aangelegd. De web portal hiervoor gebruiken we nu ook voor de verdampingsdata.'
'Samen met Royal Eijkelkamp hebben we uiteindelijk op drie locaties een lysimeter meetopstelling geplaatst: in Noordwijkerhout op een zandbodem, in Woubrugge op een kleibodem en in Reeuwijk op een veenbodem. Met deze locaties dekken we onze bodemhoofdtypes af. Samen met een meteostation, bodemvocht- en grondwatermetingen hebben we te maken met een unieke combinatie meetopstellingen. We lopen als hoogheemraadschap van Rijnland hiermee voorop in waterwerkend Nederland.'
'We hebben gemerkt dat er een enorme onbekendheid is bij de bewoners over wat verdamping doet met het waterpeil in de bodem. We hebben al eens een meetproject uitgevoerd om samen met bewoners het oppervlaktewaterpeil en grondwaterpeil te meten om zo inzichtelijk te maken waar verschillen vandaan komen. Het oppervlaktewaterpeil ging in een bandbreedte van 5 tot 10 centimeter heen en weer. Op een paar meter afstand ging het grondwater daarentegen wel 50 tot 60 centimeter heen en weer. Dat is voor een bewoner helemaal niet te begrijpen. Totdat je met een verdampingsmeter en een neerslagmeter laat zien hoeveel milimeter regen er is gevallen en hoeveel milimeter er is verdampt uit de grond. Zo krijgen we uiteindelijk een beter beeld van de watervraag in ons systeem in een droge situatie.'
'Het is interessant om te zien dat er nu vanuit allerlei invalshoeken binnen de BV Nederland gekeken wordt naar ons initiatief. Ook krijgen we volop vragen of men mee kan kijken. In het kader van big data willen we ook zeker onze waterstanden en verdampingsdata delen.'
'Zo is er bijvoorbeeld een agrariër in Woubrugge, waar wij een lysimeter opstelling hebben staan, bezig met het opstellen van een bedrijfsplan om meer meetapparatuur aan te schaffen. Als hij in de herfst zijn aardappels gaat rooien, meet hij eerst de bodemvocht meten om te kijken of de grond niet te droog is. Als de grond te droog is moet hij eerst beregenen, zodat hij bij het rooien niet te veel klei meeneemt. Hij heeft echter ook te maken met klimaatverandering: als er net een hevige regenbui aan zit te komen moet hij juist niet beregenen. Verdampingsinformatie kan hem goed helpen bij deze uitdaging. Wij delen onze data dan ook graag met hem. Daar kunnen we zelf ook weer van leren.'
Advies nodig bij het kiezen van het juiste product voor uw toepassing? Onze specialist Sandra helpt u graag verder.
