Friesland is een waterrijke provincie. Om ervoor te zorgen dat al het water schoon is en blijft, meet het Wetterskip Fryslân op ruim 200 locaties de waterkwaliteit. Zo ook op zwem- en natuurlocatie de Kleine Wielen in Leeuwarden. Het Wetterskip Fryslân meet hier blauwalg met apparatuur van Royal Eijkelkamp. Om de zwemmer te beschermen én voor een beter waterinlaat beheer.
Jan Roelsma is Coördinator Waterkwaliteit bij Wetterskip Fryslân en vertelt hoe zij meer grip op blauwalg hebben gekregen door continu te meten. ‘De waterkwaliteit wordt door het waterschap op meer dan 200 locaties gemeten. Dan moet je denken aan bijvoorbeeld fysisch chemische parameters, nutriënten, zuurstofgehalte en watertemperatuur. Het standaard pakket zeg maar. Dat doen we een keer in de vier weken en inmiddels zo’n 15 jaar. Heel traditioneel. We nemen een watermonster en in het lab analyseren ze de waterkwaliteitsparameters. Deze klassieke manier blijven we gebruiken, simpelweg omdat lang niet voor alle parameters die wij meten sensoren of andere meetmethoden zijn.’
Zonder meetapparatuur van Royal Eijkelkamp, hadden we moeten accepteren dat er blauwalgen in het zwemwater aanwezig waren.
‘Maar vanuit een innovatieprogramma binnen het Wetterskip Fryslân hebben we onderzocht of er ook andere manieren zijn om waterkwaliteit te meten en dan meer op een continue manier. Dat continu meten levert al direct winst op omdat je via de klassieke manier immers een periode van 4 weken mist, en in 4 weken kan heel veel gebeuren. Het weer kan omslaan, wat weer effect kan hebben op de waterkwaliteit.’
‘De apparatuur om continu te meten hebben we gevonden bij Royal Eijkelkamp en binnen een pilotproject ingezet bij de Kleine Wielen in Leeuwarden. De directe aanleiding was een beter inlaatbeheer voor deze zwem- en natuurlocatie. Er wordt namelijk water ingelaten op het moment dat er blauwalg is. Met behulp van een multiparameterset konden we veel gerichter water inlaten, alleen op het moment dat het echt nodig was om de blauwalg te bestrijden. De data kwam rechtstreeks in ons systeem binnen waardoor we online konden meekijken en op die manier ook heel snel vanaf afstand water konden inlaten als de blauwalg boven een bepaalde grenswaarde kwam. We hadden dus een heel snelle responstijd.’
‘Afgelopen jaar was ook wel een bijzonder jaar om hiermee te werken vanwege de hoge temperaturen en het feit dat we door watertekorten veel minder water konden inlaten. Maar uiteindelijk hebben we met het geringe water dat er was, de blauwalg kunnen bestrijden. We hebben er nauwelijks last van gehad.’
‘Als we de meetapparatuur van Royal Eijkelkamp niet hadden gehad, hadden wij ongetwijfeld minder efficiënt water kunnen binnen laten, vanwege het watertekort door de aanhoudende droogte. Dan moet je dus accepteren dat er blauwalgen zijn en dat betekent in zo’n geval een negatief zwemadvies omdat je niet wilt dat zwemmers ziek worden van de aanwezig blauwalgen. De Kleine Wielen gaat dan enkele dagen of weken dicht. En dat terwijl het net op het hoogtepunt van het zomerseizoen is. Leeuwarden was bovendien Culturele Hoofdstad van Europa. Dat was dan wel een heel vervelende combinatie geweest.’
‘Door het succesvolle pilotproject gaan we dit jaar de apparatuur wederom inzetten. Sterker nog, we hebben een tweede multiparameterset aangeschaft voor een locatie in de Zuidwesthoek van Friesland. Hier bevinden zich veel zwemwaterlocaties waar we al een aantal jaren behoorlijk veel last van blauwalgen hebben. We installeren de apparatuur daar om door het jaar heen te kijken hoe die blauwalgpopulatie fluctueert. Zo doen we nog meer ervaring op, krijgen we meer data, kunnen we uiteindelijk ook met gerichte maatregelen komen om de blauwalg te bestrijden en geven we uiteindelijk een stuk veiligheid en waarborg naar de zwemmers toe.’
De herinrichting van de Kleine Wielen in Leeuwarden is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen gemeente, waterschap, provincie en gebruikers van de zwem- en natuurlocatie. De Kleine Wielen heeft bovendien extra aandacht gekregen, omdat het een belangrijke schakel is in de Natte Verbindingszone van de Ecologische Hoofd Structuur (EHS). Deze EHS zorgt voor verbindingen tussen natuurgebieden, zodat planten en dieren een groter verspreidingsgebied krijgen.
Dit is tevens één van de doelstellingen van de Europese Kader Richtlijn Water (KRW). Deze KRW is er op gericht, om door maatregelen in alle landen van Europa waterkwaliteit te bewaren of te verbeteren. Voor de Kleine Wielen is dit van groot belang omdat water in Friesland via de Rijn half Europa doorstroomt voor het hier aankomt.
Hulp nodig bij uw bodem of water project? Onze specialist Erik helpt u graag verder
