Het Renkums Beekdal, gelegen aan de rand van de Veluwe, is een ecologisch en hydrologisch heel interessant beekdal. Het gebied is ook uitdagend vanwege de zeer ingewikkelde bodemopbouw met veel verschillende bodemlagen. Om goed te begrijpen hoe het watersysteem in het beekdal werkt, heeft Waterschap Vallei en Veluwe een duurzaam debietmeetpunt door Royal Eijkelkamp in laten richten.
Marinus van Dijk, werkzaam bij het waterschap op de afdeling Planvorming, vertelt met veel passie over het Renkums Beekdal: 'Het is een prachtig beekdal met veel hoogteverschil. Het water komt van de Veluwe en loopt richting de Rijn steil af met veel kwel, beekjes en cultuurhistorie. Vroeger werden de watermolens aangedreven door de beken. Het zijn veelal opgeleide beekjes die soms beleemd zijn om water vast te houden. Dit is echt een heel mooi systeem dat vroeger ook veel water gaf. De grondwaterstanden waren toen over het algemeen wat hoger en je had nauwelijks te maken met grondwateronttrekkingen.'
'Inmiddels is de grondwatersituatie van de Veluwe veranderd. Zo is de grond door intensieve begrazing kaler geworden, waardoor neerslag direct de grond in zakt. Bovendien is er veel naaldhout geplaatst. Dit heeft als kenmerk dat het veel water verdampt. Na meer dan 100 jaar merk je dan toch dat die enorme grondwaterbel onder de Veluwe zakt. Tenslotte zijn er verschillende drinkwaterwinningen in de omgeving. Ook deze hebben effect op het grondwatersysteem.'
'Tegenwoordig hebben we te maken met minder en onregelmatig water. In de zomer krijgen we vaker te maken met stilstaand water of zelfs droogval. Daarom voeren wij nu samen met Provincie Gelderland en waterbedrijf Vitens herstelwerkzaamheden uit om het watersysteem robuuster te maken, het aanwezige water beter te benutten en de ecologie te laten floreren.'
'Het Renkums Beekdal maakt het ons niet gemakkelijk. Het is hydrologisch gezien een lastig gebied om te duiden. De hele Veluwe is natuurlijk een grote stuwwal waar alle bodemlagen schots en scheef zitten met klei, leem, zand en grind. Dat is bijna niet in kaart te brengen en te modelleren. Je kunt natuurlijk heel veel diepe boringen doen, maar daar zit ook een flink prijskaartje aan. Toch hebben we jaren geleden wel een meetnet ingericht. Toen was de meetapparatuur prima en de data van heel hoge kwaliteit, maar het was achteraf gezien geen goede opstelling, omdat we bijna nooit konden meten. Toen hebben we besloten de meetlocaties te verwijderen en iets nieuws in te richten.'
'We hebben aan het eind van het beekdal één meetgoot gemaakt dat altijd goed werkt, bij hoge en lage afvoer, dat niet teveel opstuwt, en vispasseerbaar is. Het is een stevig en mooi meetpunt geworden waar we jaren mee vooruit kunnen. Het is niet gevoelig voor verstopping en begroeiing. De bodem van de meetgoot is beton en is twee meter breed. De verticale wanden van de meetgoot zijn gemaakt van hout en zijn één meter hoog. Aan de verticale wanden zijn vier Transit Time sensoren van NIVUS geïnstalleerd. Deze sensoren zenden en ontvangen beurtelings hoogfrequente ultrasonische signalen. Het verschil in tijd (Delta T), dat enerzijds veroorzaakt wordt door het meten tegen de stroom in en anderzijds met de stroom mee, heeft een correlatie met de stroomsnelheid van het gehele watervolume. Verder is er een I-sensor geplaatst om contactloos de waterhoogte te meten zodat het natte oppervlak berekend kan worden.'
'We hopen via dit meetpunt na verloop van tijd natuurlijk iets terug te zien van de maatregelen die we nu treffen. Het is geen meetpunt waar we bovenop zitten en waar we iedere minuut data van willen. We krijgen nu vier keer per dag data en dat is prima. Hij meet nu een aantal weken echt goed. In december hebben we ook de hoge afvoeren met veel neerslag gemeten. Je ziet een mooi afvoerverloop en geen haperingen, perfect dus.'
Advies nodig bij het kiezen van het juiste product voor uw toepassing? Onze specialist Sandra helpt u graag verder.
